Tiếp xúc da kề da sau sinh đã trở thành một phương pháp được các chuyên gia đánh giá cao nhờ những lợi ích to lớn đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ sơ sinh. Điều này không chỉ mang lại những hiệu quả tuyệt vời về mặt y tế, mà còn tạo nên một khoảnh khắc kỳ diệu, khó quên trong cuộc đời của nhiều bậc cha mẹ. Họ chia sẻ rằng, khoảnh khắc lần đầu tiên chạm vào làn da mềm mại của con ngay khi bé chào đời là trải nghiệm hạnh phúc và thiêng liêng nhất, gắn kết tình cảm gia đình một cách sâu sắc và đặc biệt.

Nội dung bài viết

Tiếp xúc da kề da sau sinh được hiểu như thế nào?

Phương pháp tiếp xúc da kề da sau sinh, hay còn được gọi là phương pháp Kangaroo, là cách đặt bé sơ sinh không mặc quần áo nằm trực tiếp trên ngực hoặc bụng trần của mẹ. Sự tiếp xúc này giúp mẹ và bé không còn bất kỳ khoảng cách nào khi bé áp sát mặt, ngực, bụng và chân vào làn da của mẹ, đầu bé cũng nghiêng một bên tựa vào mẹ một cách tự nhiên.

Phương pháp này được khuyến khích thực hiện lý tưởng từ 30 phút đến 1 tiếng ngay sau khi bé chào đời, trong lúc mạch dây rốn vẫn còn đập. Việc lặp lại quá trình tiếp xúc da kề da nhiều lần trong tuần đầu sau sinh càng mang lại hiệu quả cao hơn. Ngoài mẹ, người bố cũng có thể thực hiện tiếp xúc da kề da với bé, giúp thắt chặt mối liên kết giữa hai bố con.

Dưới sự chỉ đạo của Tổ chức Y tế Thế giới, phương pháp da kề da sau sinh được thúc đẩy qua một chương trình mới do Vụ sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em thuộc Bộ Y tế khởi xướng, theo Quyết định số 4673/QĐ-BYT ngày 10/11/2014. Chương trình này, nhằm giảm tỷ lệ tử vong sơ sinh, đặc biệt là trong 3 ngày đầu sau sinh, bao gồm 5 bước cơ bản:

Lau khô và giữ ấm bé trước khi thực hiện da kề da
Tiêm bắp 10 đơn vị oxytocin
Kẹp và cắt dây rốn muộn
Kiểm soát kéo dây rốn
Xoa đáy tử cung mỗi 15 phút trong 2 giờ đầu sau sinh

Vì sao cần thực hiện da kề da sau sinh?

Câu hỏi ‘Vì sao cần thực hiện da kề da sau sinh?’ là thắc mắc chung của nhiều bậc phụ huynh khi tìm hiểu về phương pháp này. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ngay sau khi sinh, bé cần được tiếp xúc với làn da của mẹ ít nhất trong vòng một giờ. Phương pháp da kề da mang lại nhiều lợi ích đáng kể, bởi sau chín tháng quen thuộc với môi trường nước ối trong bụng mẹ, những giờ đầu sau khi chào đời là khoảng thời gian rất khó khăn cho bé. Làn da ấm áp của mẹ giúp bé dần thích nghi với môi trường mới, giảm bớt cảm giác sốc và căng thẳng.

Không chỉ mang lại sự an ủi cho bé, phương pháp này còn là cầu nối tuyệt vời giữa mẹ và con, giúp bé nhanh chóng phát triển phản xạ bú mẹ. Ngoài giá trị cảm xúc sâu sắc, hàng loạt nghiên cứu cũng đã chứng minh những lợi ích to lớn mà việc tiếp xúc da kề da mang lại cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

8 lợi ích tuyệt vời của việc da kề da sau sinh

Dưới đây là 8 lợi ích vượt trội của việc tiếp xúc da kề da sau sinh cho cả mẹ và bé:

Bé được duy trì nhiệt độ cơ thể và ổn định sức khỏe

Việc giữ ấm cho bé sau khi ra đời là rất quan trọng, vì sự thay đổi đột ngột từ môi trường ấm áp trong tử cung ra ngoài có thể khiến bé dễ bị lạnh, đặc biệt là khi da còn ẩm. Khi tiếp xúc với làn da ấm áp của mẹ, bé không chỉ được giữ ấm một cách tự nhiên mà còn tiết kiệm năng lượng, giúp bé bú sớm hơn và phát triển khỏe mạnh. Nhờ đó, nhịp thở, nhịp tim, và mức oxy trong máu của bé cũng được ổn định hơn.

Bé ít quấy khóc và cảm thấy an toàn hơn

Chỉ cần 20 phút da kề da, nồng độ hormone cortisol gây căng thẳng trong cơ thể bé có thể giảm đến 67-72%. Nhờ đó, bé cảm thấy an toàn và ít quấy khóc hơn, giúp tạo ra sự bình tĩnh và thoải mái ngay từ những giờ đầu tiên sau khi sinh.

Tăng cường phát triển trí não và giác quan

Tiếp xúc da kề da không chỉ là một trải nghiệm cảm xúc, mà còn giúp kích thích phát triển các đường dẫn truyền thần kinh, hỗ trợ sự trưởng thành của não bộ. Điều này đặc biệt quan trọng cho sự phát triển cảm xúc, khả năng ghi nhớ, và hệ thần kinh giao cảm, giúp bé ngủ sâu hơn và phát triển toàn diện.

Cải thiện tiêu hóa và giúp bé tăng cân

Chỉ sau 1 giờ tiếp xúc da kề da, hệ tiêu hóa của bé sẽ được kích hoạt trở lại trạng thái cân bằng. Điều này giúp cải thiện khả năng hấp thụ dinh dưỡng, tăng cường phát triển vi mao trong lòng ruột, giúp bé tiêu hóa tốt và tăng cân nhanh hơn.

Tăng cường hệ miễn dịch

Khi tiếp xúc với da của mẹ, bé sẽ nhận được các vi khuẩn có lợi và kháng thể cần thiết, giúp hệ miễn dịch của bé hoạt động tốt hơn, bảo vệ bé khỏi các bệnh nhiễm trùng.

Giúp bé bú mẹ sớm hơn và sữa mẹ về nhiều hơn

Tiếp xúc da kề da giúp bé dễ dàng tìm đến ngực mẹ và bắt đầu bú nhanh hơn. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỉ lệ nuôi con bằng sữa mẹ tăng gấp đôi khi thực hiện phương pháp này ngay sau sinh. Hơn nữa, nó còn kích thích cơ thể mẹ sản xuất nhiều sữa hơn, nhờ sự gia tăng của hormone oxytocin và prolactin.

Bảo vệ bé khỏi những tác hại khi bị cách ly mẹ

Những bé không được tiếp xúc da kề da thường khóc nhiều hơn và dễ gặp các vấn đề về hô hấp và phát triển cảm xúc. Việc tiếp xúc da kề da giúp bảo vệ bé khỏi những căng thẳng này, tạo ra cảm giác an toàn và gắn kết chặt chẽ với mẹ.

Lợi ích cho mẹ

Tiếp xúc da kề da giúp mẹ và bé gắn kết, kích thích sản sinh oxytocin – hormone tình yêu, giúp mẹ thư giãn và tự tin hơn trong việc chăm sóc con. Những bà mẹ tiếp xúc da kề da sớm thường nuôi con bằng sữa mẹ lâu dài hơn và ít gặp phải tình trạng trầm cảm sau sinh. Phương pháp này cũng giúp tử cung co lại nhanh hơn, giảm nguy cơ xuất huyết sau sinh và hỗ trợ mẹ lấy lại vóc dáng trước khi mang thai nhanh chóng.

Ngay cả khi bé được sinh mổ, phương pháp da kề da vẫn có thể được áp dụng, giúp giảm các nhược điểm của sinh mổ như khó khăn trong việc cho con bú sớm và tăng cường sự kết nối giữa mẹ và bé. Bố cũng có thể tham gia, giúp bé cảm thấy an toàn và gần gũi hơn.

Xem thêm: Da kề da sau sinh: Lợi ích không ngờ từ “cái ôm đầu tiên của mẹ”

Sự quan trọng của việc tiếp xúc da kề da sau sinh ở từng thời điểm khác nhau

0 – 90 phút sau sinh: Đây là giai đoạn quan trọng nhất để thúc đẩy sự phát triển của não bộ trẻ.
0 – 7 giờ sau sinh: Giúp bé nhanh chóng ổn định nhịp thở và nhịp tim, hỗ trợ quá trình phục hồi sức khỏe sau khi chào đời.
7 – 24 giờ sau sinh: Đóng vai trò trong việc giúp bé thiết lập thói quen bú mẹ và chu kỳ ngủ đều đặn.
12 giờ – 8 tuần sau sinh: Tăng cường sự gắn bó giữa mẹ và con. Sự gần gũi này mang ý nghĩa đặc biệt mà những khoảng cách trong thời gian đầu không thể bù đắp được.

Bằng chứng khoa học về những lợi ích của phương pháp da kề da sau sinh

Năm 2012, một nghiên cứu tại Mỹ dựa trên 34 thử nghiệm đã chỉ ra rằng tỷ lệ bé bú mẹ hoàn toàn ở giai đoạn 3-6 tháng cao hơn nhiều ở những bé được tiếp xúc da kề da ngay sau sinh so với những bé không được áp dụng phương pháp này.

Lợi ích cho mẹ:

Trong những ngày đầu sau sinh, mẹ thường gặp phải tình trạng căng tức và khó chịu ở bầu vú. Tuy nhiên, việc thực hiện tiếp xúc da kề da giúp giảm đau vú và giảm lo lắng cho mẹ.

Lợi ích cho bé:

Bé bú sữa nhiều hơn.
Bé ít quấy khóc hơn khi được tiếp xúc da kề da.
Nhịp tim, nhịp thở và nhiệt độ cơ thể của bé ổn định hơn.
Mức đường huyết của bé tăng theo chiều hướng tích cực.

Các nghiên cứu hiện tại không tìm thấy bất kỳ mối nguy hại nào liên quan đến việc tiếp xúc da kề da. Ngược lại, việc tách biệt mẹ và bé sau sinh có thể làm giảm cơ hội cho bé bú sữa thành công, tăng nguy cơ mẹ bị căng tức vú và lo lắng, đồng thời làm nhịp thở, nhịp tim và đường huyết của bé trở nên không ổn định.

Vì vậy, phương pháp tiếp xúc da kề da sau sinh không chỉ mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho cả mẹ và bé mà còn tạo ra một khoảnh khắc thiêng liêng và đáng nhớ trong cuộc đời của mỗi bậc phụ huynh.

Bệnh viện Phụ Sản MêKông cung cấp một Chương trình chăm sóc thai sản toàn diện, bắt đầu từ những tháng đầu của thai kỳ. Chương trình bao gồm các lần khám thai định kỳ, siêu âm 3D và 4D, cùng các xét nghiệm cần thiết để bảo đảm sức khỏe của mẹ và sự phát triển tối ưu của thai nhi. Khi đến thời điểm sinh, sản phụ sẽ không phải đối mặt một mình, vì có người thân luôn bên cạnh, đồng hành và hỗ trợ, mang lại sự an tâm và hạnh phúc trong quá trình sinh nở.