Nhận biết sớm triệu chứng và 9 cách phòng bệnh cúm mùa hiệu quả

Dịch cúm là một căn bệnh có khả năng lây lan rất nhanh và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Vậy làm thế nào để phòng ngừa cúm mùa một cách hiệu quả? Đâu là những cách phòng bệnh cúm mùa tốt nhất hiện nay? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Tìm hiểu về bệnh cúm mùa

Cúm mùa là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp có khả năng lây lan rất nhanh chóng, do virus cúm (Influenza virus) gây ra. Bất kể lứa tuổi nào, từ trẻ em đến người lớn, đều có nguy cơ mắc cúm. Virus cúm dễ dàng lây truyền từ người này sang người khác, thường chỉ cần tiếp xúc với các giọt bắn từ người nhiễm bệnh khi họ ho hoặc hắt hơi. Ngay cả việc chạm vào bề mặt các vật dụng bị nhiễm virus cúm cũng có thể khiến bạn mắc bệnh.

Hiện nay, có bốn chủng virus cúm khác nhau: cúm A, B, C và D. Trong số này, cúm A và B là hai chủng nguy hiểm nhất, có khả năng lây lan mạnh và gây bệnh ở người, cũng như là nguyên nhân chính dẫn đến các dịch cúm theo mùa hàng năm. Hai chủng này có khả năng thay đổi rất nhanh chóng thông qua việc trao đổi vật liệu di truyền, khiến hệ miễn dịch của con người không kịp thích nghi và đối phó với những biến đổi liên tục này.

Triệu chứng của bệnh cúm thường giống với cảm lạnh thông thường, bao gồm sốt, ớn lạnh, chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi toàn thân, cơ thể yếu ớt, buồn nôn, và tiêu chảy. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, các triệu chứng cúm kéo dài và trở nên nghiêm trọng hơn, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm và thậm chí đe dọa tính mạng.

Cách thức mà cúm mùa lan truyền là gì?

Cúm mùa có khả năng lây lan nhanh chóng từ người này sang người khác, chủ yếu qua các giọt dịch tiết hô hấp. Khi người bị cúm ho, hắt hơi, hoặc nói chuyện, các giọt bắn nhỏ chứa virus có thể dễ dàng tiếp xúc với mũi, miệng, hoặc phổi của người khỏe mạnh ở gần.

Trong một số trường hợp hiếm hơn, cúm có thể lan truyền khi người khỏe mạnh chạm vào bề mặt hoặc đồ vật bị nhiễm virus, sau đó vô tình đưa tay lên mắt, mũi, hoặc miệng của mình. Ví dụ, khi người bệnh hắt hơi và dùng tay che miệng nhưng không rửa tay, virus có thể bám trên tay và chuyển sang các bề mặt mà người bệnh chạm vào. Virus cúm có khả năng tồn tại trên bề mặt trong vòng 48 giờ, tạo điều kiện cho người khỏe mạnh nhiễm bệnh khi chạm vào những bề mặt này.

Tại Việt Nam, cúm thường bùng phát mạnh nhất vào các tháng 3, 4, 10, và 11. Các triệu chứng của cúm thường xuất hiện từ 2 đến 4 ngày sau khi virus xâm nhập vào đường hô hấp. Điều đáng chú ý là virus cúm có thể truyền từ người nhiễm sang người khỏe mạnh ngay cả khi người nhiễm chưa có bất kỳ triệu chứng nào.

9 cách phòng bệnh cúm mùa cho trẻ em và người lớn

Ai cũng có thể bị nhiễm cúm, nhưng những người có nguy cơ cao nhất bao gồm trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người suy giảm hệ miễn dịch, người cao tuổi trên 65 tuổi và những người có bệnh lý nền như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hoặc đái tháo đường.

Cúm không chỉ lây lan dễ dàng và nhanh chóng mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Các biến chứng phổ biến do cúm gây ra có thể bao gồm hội chứng Reye (gây sưng não và gan), viêm phổi nặng, suy hô hấp, và bội nhiễm. Đặc biệt, ở phụ nữ mang thai, cúm có thể dẫn đến dị tật bẩm sinh, thai lưu, hoặc sảy thai.

Do đó, việc phòng ngừa cúm là cực kỳ quan trọng nhằm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và tránh các biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong.

Hạn chế tiếp xúc với đám đông

Bệnh cúm mùa có khả năng lây lan nhanh chóng qua dịch tiết hoặc tiếp xúc, nên tốt nhất là tránh tụ tập và đến gần những nơi đông người. Virus cúm có thể dễ dàng lây nhiễm từ bất kỳ ai mà chúng ta không thể biết chắc chắn họ có mắc bệnh hay không.

Những người đã xuất hiện triệu chứng cúm hoặc được xác nhận mắc cúm nên tránh xa các địa điểm công cộng, đặc biệt là những nơi đông đúc, để ngăn chặn virus lây lan sang người khác.

Giữ khoảng cách với người bệnh

Như đã đề cập, dịch tiết từ người bệnh có thể phát tán trong không khí với bán kính từ 1.8 đến 2m. Do đó, cần giữ khoảng cách an toàn, tốt nhất là trên 2m, khi tiếp xúc với người bệnh, hoặc tránh tiếp xúc hoàn toàn để giảm nguy cơ nhiễm virus.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị người bệnh nên ở nhà ít nhất 24 giờ sau khi hết sốt, trừ khi cần phải đi khám hoặc mua nhu yếu phẩm. Sốt có thể tự hết mà không cần dùng thuốc hạ sốt.

Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi

Khi ho hoặc hắt hơi, nên dùng khăn giấy để che miệng và mũi, sau đó vứt ngay vào thùng rác. Nếu không có khăn giấy, có thể dùng khuỷu tay để che thay vì lòng bàn tay, vì khuỷu tay ít tiếp xúc với người và vật dụng hơn.

Rửa tay thường xuyên

Virus cúm có thể tồn tại trên bề mặt cứng trong hơn 48 giờ, do đó, việc rửa tay thường xuyên là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh. Tay là bộ phận thường xuyên tiếp xúc với bên ngoài và trực tiếp đưa lên mặt, nên việc rửa tay sạch bằng xà phòng và nước ấm trong ít nhất 30 giây là cần thiết. Khi không có nước và xà phòng, có thể dùng dung dịch rửa tay khô hoặc cồn khử khuẩn.

Tránh chạm tay lên mặt

Hạn chế việc chạm tay lên mặt, đặc biệt là mắt, mũi, và miệng, vì virus cúm có thể xâm nhập qua các bộ phận này nếu tay đã tiếp xúc với bề mặt bị ô nhiễm.

Tăng cường hệ miễn dịch

Do virus cúm lây lan nhanh và khó kiểm soát, nên việc củng cố hệ miễn dịch là rất quan trọng. Một hệ miễn dịch mạnh mẽ giúp cơ thể chống lại tác động của virus cúm. Có thể tăng cường hệ miễn dịch bằng cách:

• • Lối sống khoa học: Ngủ đủ giấc (ít nhất 7 tiếng mỗi đêm đối với người trưởng thành), dậy sớm, và thường xuyên tập thể dục. Các hoạt động như chạy bộ, bơi lội, đạp xe, hay chơi cầu lông có thể giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.
  • Chế độ dinh dưỡng lành mạnh: Hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất béo và đạm có hại. Thay vào đó, bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, và hạt để tăng cường khả năng chống oxy hóa. Các chất béo lành mạnh từ cá hồi, dầu ô liu, và hạt chia cũng giúp giảm viêm. Thực phẩm lên men như sữa chua, kim chi, dưa cải, và natto cung cấp vi sinh có lợi cho hệ miễn dịch. Nên giảm thiểu lượng đường trong khẩu phần ăn.
  • Uống nhiều nước: Mặc dù không ngăn ngừa cúm, nhưng uống đủ nước giúp cải thiện triệu chứng cúm bằng cách bù đắp lượng nước bị mất do sốt và giữ cho cơ thể không bị mất nước.
  • Điều chỉnh cảm xúc tích cực: Căng thẳng và cảm xúc tiêu cực có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, do đó, nên cố gắng duy trì tâm trạng tích cực và cân bằng cảm xúc.
  • Sử dụng thực phẩm chức năng: Bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết thông qua thực phẩm chức năng có thể cải thiện chức năng hệ miễn dịch.

Làm sạch và khử trùng

Thường xuyên vệ sinh và khử trùng các bề mặt và đồ vật có thể bị nhiễm virus cúm để hạn chế nguy cơ lây nhiễm qua tiếp xúc.

Thăm khám bác sĩ khi có triệu chứng

Triệu chứng cúm mùa có thể giống với cảm lạnh thông thường nhưng thường nặng và kéo dài hơn. Do đó, nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, cần đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tiêm vắc xin cúm hàng năm

Tiêm vắc xin cúm là biện pháp bảo vệ hiệu quả trước sự tấn công của virus. Vì virus cúm liên tục biến đổi, việc tiêm vắc xin cần được nhắc lại hàng năm để đảm bảo khả năng bảo vệ. Vắc xin cúm an toàn và không gây hại cho sức khỏe. Trẻ em từ 6 tháng tuổi và người lớn nên tiêm phòng cúm mỗi năm, lý tưởng nhất là vào đầu mùa cúm, khoảng tháng 3, 4, 10, và 11.

Duy trì thói quen phòng bệnh cúm không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần vào việc bảo vệ cộng đồng trước sự lây lan của virus. Nhờ vào những biện pháp phòng ngừa như tiêm vắc xin, giữ vệ sinh cá nhân, và tăng cường hệ miễn dịch, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh cũng như hạn chế các biến chứng nghiêm trọng. Việc nâng cao ý thức tự bảo vệ sức khỏe không chỉ là trách nhiệm của mỗi cá nhân mà còn là hành động ý nghĩa giúp bảo vệ những người thân yêu và cả xã hội. Vì vậy, hãy luôn ưu tiên cho sức khỏe của mình và tích cực thực hiện các cách phòng bệnh cúm mùa một cách hiệu quả.