Bệnh tay chân miệng là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính. Mặc dù thường không nguy hiểm và có thể tự khỏi sau 7 đến 10 ngày, nhưng nếu không được phát hiện kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho trẻ. Bệnh viện phụ sản MêKông đã tổng hợp một số dấu hiệu trẻ em bị tay chân miệng mà bạn cần đặc biệt lưu ý. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua những thông tin trong bài viết dưới đây.
Bệnh tay chân miệng ở trẻ em có những triệu chứng gì?
Bệnh tay chân miệng (HFMD) do virus cấp tính Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 gây ra, là một căn bệnh dễ lây truyền qua đường tiêu hóa hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ các bọng nước, phân, nước bọt, hay dịch tiết mũi họng.
Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng trẻ dưới 10 tuổi là đối tượng dễ mắc nhất. Ở Việt Nam, bệnh tay chân miệng có thể xuất hiện vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, nhưng thường tăng mạnh từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12.
Trong giai đoạn đầu, trẻ mắc tay chân miệng thường có các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, đau họng nhẹ, và kém ăn. Tuy nhiên, những dấu hiệu này dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác như viêm da bóng nước do nhiễm khuẩn, nhiễm virus hoặc thủy đậu.
Sau 1 – 2 ngày, trẻ sẽ xuất hiện các nốt ban hồng đường kính vài mm trên da, sau đó trở thành bóng nước. Các vết loét có thể xuất hiện trong miệng, trên đầu lưỡi, vòm miệng, lợi, gây đau đớn khi nuốt. Cha mẹ cần chú ý để không nhầm lẫn với viêm loét miệng thông thường. Ngoài ra, các vết loét cũng có thể xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông hoặc cơ quan sinh dục của trẻ.
Không nên xem nhẹ bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ
Bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ là một căn bệnh lây nhiễm thường gặp, đặc biệt là ở trẻ dưới 5 tuổi. Nguyên nhân chính là do virus Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 gây ra, những virus này sống trong đường tiêu hóa và lây lan qua tiếp xúc thông thường. Bệnh có hai dạng chính:
- Do virus Coxsackievirus A16: Đây là dạng nhẹ, thường tự khỏi trong vòng 7 đến 10 ngày mà không cần điều trị.
- Do virus Enterovirus 71: Đây là dạng nặng, rất nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tử vong.
6 dấu hiệu trẻ em bị tay chân miệng cần lưu ý
Ở giai đoạn đầu, các dấu hiệu trẻ em bị tay chân miệng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường giống với triệu chứng cúm. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm mệt mỏi, sốt nhẹ (khoảng 38 – 39°C), và đau họng. Sau khoảng 1 – 2 ngày, trẻ sẽ bắt đầu xuất hiện bóng nước trên da, quanh miệng, bên trong má, lòng bàn tay, bàn chân, mông hoặc xung quanh hậu môn. Những biểu hiện này được xem là dạng nhẹ của bệnh tay chân miệng. Khi nhận thấy các triệu chứng này, bạn nên đưa trẻ đi khám để được tư vấn và điều trị phù hợp.
Ngoài những dấu hiệu trên, cần đặc biệt chú ý đến 6 dấu hiệu trẻ em bị tay chân miệng và triệu chứng khác của bệnh tay chân miệng ở trẻ, vì đây có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ mắc dạng nặng của bệnh với những biến chứng rất nguy hiểm:
Khóc liên tục và kéo dài
Bạn đang thắc mắc dấu hiệu trẻ em bị tay chân miệng ở trẻ 6 tháng hoặc trẻ nhỏ khi bệnh trở nên nghiêm trọng là gì? Một trong những dấu hiệu cần chú ý nhất là tình trạng quấy khóc bất thường. Trẻ có thể quấy khóc liên tục, thậm chí cả đêm không ngủ, chỉ ngủ được khoảng 15 đến 20 phút rồi lại thức dậy quấy khóc. Nhiều cha mẹ nghĩ rằng bé khóc là do các vết loét trong miệng, nhưng thực tế, đây có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm độc thần kinh giai đoạn sớm do bệnh tay chân miệng gây ra.
Dấu hiệu bệnh tay chân miệng nặng ở trẻ sơ sinh: Sốt cao liên tục không giảm
Trẻ bị sốt cao trên 38,5°C kéo dài hơn 48 giờ mà không giảm, mặc dù đã được cho uống paracetamol đúng liều lượng. Đây là dấu hiệu bị tay chân miệng ở trẻ em nguy hiểm, cho thấy trẻ có nguy cơ bị nhiễm độc thần kinh. Bạn cần đưa trẻ đi khám ngay để được điều trị kịp thời bằng thuốc hạ sốt liều cao.
Trẻ hay bị giật mình
Giật mình là một triệu chứng phổ biến của nhiễm độc thần kinh và có thể xuất hiện ngay cả khi trẻ đang chơi đùa. Bạn nên chú ý theo dõi tần suất của triệu chứng này để xem có xu hướng tăng lên theo thời gian không. Nếu thấy trẻ giật mình hơn 2 lần trong vòng 30 phút, hãy đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được điều trị kịp thời.
Tiểu ít là dấu hiệu bị bệnh tay chân miệng ở trẻ em đã chuyển biến nặng
Đây là dấu hiệu sớm của bệnh tay chân miệng ở thể nặng. Tiểu ít có thể chỉ ra tình trạng rối loạn huyết động, tụt huyết áp, hoặc suy thận. Bạn nên theo dõi và đánh giá lượng nước tiểu hàng ngày của trẻ bằng cách thu thập vào các dụng cụ đo lường, như chai nhựa, để có thể can thiệp và xử lý kịp thời khi cần.
Trẻ bị khó thở
Đừng bỏ qua dấu hiệu bị tay chân miệng nặng ở trẻ em: khó thở. Khó thở có thể là biểu hiện của tình trạng suy tim hoặc rối loạn huyết động. Bạn có thể nhận diện triệu chứng này qua các dấu hiệu như cơ hô hấp co rút ở mũi, trẻ thở khó nhọc hoặc nhanh hơn bình thường, và cánh mũi phập phồng. Hãy chú ý đến những biểu hiện này để kịp thời can thiệp.
Dấu hiệu trẻ em bị bệnh tay chân miệng chuyển biến nặng: Rối loạn ý thức
Đây là một triệu chứng quan trọng cần chú ý vì nó có thể chỉ ra viêm não, huyết áp thấp, hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác. Bạn nên theo dõi kỹ lưỡng để nhận diện sớm, đặc biệt là khi trẻ có dấu hiệu như ngủ gà, hoạt động chậm chạp, hoặc loạng choạng.
Phương pháp điều trị và phòng ngừa bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ
Bệnh tay chân miệng, dù nhẹ hay nặng, đều cần được điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Đối với thể nhẹ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thường có thể điều trị tại nhà bằng cách cho trẻ uống thuốc theo đơn và không tự ý dùng thuốc khác.
Thuốc: Hiện chưa có thuốc đặc trị cho bệnh tay chân miệng. Bác sĩ có thể kê paracetamol hoặc ibuprofen để giảm đau và các triệu chứng.
Thời gian hồi phục: Thông thường, bệnh tay chân miệng thể nhẹ sẽ khỏi sau 7 – 10 ngày.
Chăm sóc: Hãy cho trẻ nghỉ ngơi trong môi trường thoáng mát và sạch sẽ. Trái với quan niệm phổ biến, không nên kiêng tắm; thay vào đó, tắm nhẹ nhàng bằng nước sạch và xà phòng sát khuẩn để tránh vi khuẩn phát triển.
Phòng ngừa:
- Đảm bảo chế độ ăn uống sạch sẽ, không cho trẻ ăn bốc, mút tay hay ngậm đồ.
- Lau sạch đồ chơi và bề mặt tiếp xúc hàng ngày.
- Giặt quần áo và chăn màn bằng xà phòng và nước nóng, phơi dưới ánh nắng.
- Nhắc nhở trẻ rửa tay thường xuyên và người chăm sóc cũng cần rửa tay kỹ lưỡng, đặc biệt trước khi tiếp xúc với trẻ hoặc chế biến thức ăn.
Bệnh tay chân miệng trẻ em rất phổ biến và dễ lây lan.
Sau đây là Video những dấu hiệu nhận biết và cách phòng bệnh tay chân miệng.
Ba mẹ xem phòng bệnh cho con nhé!