Tiêm vắc xin sởi ngay khi trẻ đủ 9 tháng tuổi 

Khi trẻ em bước vào giai đoạn 9 tháng tuổi, đây là thời điểm lý tưởng để tiến hành tiêm mũi vắc xin sởi đầu tiên. Việc tiêm phòng này không chỉ giúp kích hoạt hệ miễn dịch của trẻ một cách hiệu quả mà còn đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ mắc bệnh sởi – một căn bệnh truyền nhiễm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Nhờ vào mũi tiêm vắc xin sởi đầu tiên, cơ thể trẻ được chuẩn bị và trang bị khả năng chống lại virus sởi ngay từ giai đoạn sớm nhất của cuộc đời, tạo nền tảng vững chắc cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện trong những năm tháng đầu đời. Việc đảm bảo tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch cho trẻ nhỏ là một phần không thể thiếu trong chiến lược chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đồng thời giúp giảm thiểu nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong xã hội.

Bệnh sởi là gì?

Bệnh sởi là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus sởi (virus Polinosa morbillorum) gây ra. Đây là một trong những bệnh nguy hiểm và phổ biến trên toàn cầu. Virus này tác động chủ yếu lên hệ hô hấp và lây lan rất nhanh qua các giọt bắn từ mũi hoặc miệng của người nhiễm bệnh khi họ ho hoặc hắt hơi, cũng như qua tiếp xúc với các bề mặt đã bị nhiễm virus.

Đặc biệt, virus sởi có khả năng tồn tại lâu trong không khí và trên các bề mặt, làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Bệnh sởi thường ảnh hưởng nhiều nhất đến trẻ em, đặc biệt là những em chưa được tiêm phòng hoặc chưa có miễn dịch đối với virus này. Vì thế, việc hiểu biết và nâng cao nhận thức về bệnh sởi là vô cùng quan trọng. Điều này giúp chúng ta phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị bệnh một cách hiệu quả, đồng thời bảo vệ sức khỏe và an toàn cho cộng đồng.

Vì sao cần tiêm vắc xin sởi?

Bệnh sởi là một trong những bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh nhất trên toàn thế giới, với đỉnh điểm thường xảy ra vào mùa Đông – Xuân và có khả năng bùng phát thành dịch. Đây là một căn bệnh đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em dưới 5 tuổi, với tỷ lệ tử vong cao nhất trong nhóm này. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vào năm 2021, đã có khoảng 128.000 ca tử vong do bệnh sởi, chủ yếu là trẻ em dưới 5 tuổi, mặc dù đã có vắc xin an toàn và tiết kiệm chi phí.

Virus sởi (Polinosa morbillarum) lây lan nhanh chóng qua các giọt bắn và dịch tiết từ niêm mạc mũi họng khi người bệnh ho, hắt hơi, khạc nhổ hoặc giao tiếp. Do đó, bệnh sởi rất dễ lây lan ở những nơi có mật độ dân cư đông đúc như nhà ở, trường học, ký túc xá, xí nghiệp, khu công nghiệp, và bệnh viện.

Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi là nhóm đối tượng dễ mắc bệnh sởi nhất do hệ miễn dịch còn yếu. Hơn nữa, đây là độ tuổi trẻ rơi vào “khoảng trống miễn dịch” khi miễn dịch thụ động nhận được từ mẹ giảm dần, trong khi miễn dịch tự thân chưa hoàn thiện để chống lại bệnh tật.

Mặc dù sởi là một bệnh lành tính và có thể điều trị được, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, trẻ có thể phải đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng như viêm não, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tai, viêm phổi, và thậm chí tử vong. Vì vậy, việc tiêm vắc xin sởi để phòng bệnh là biện pháp an toàn và hiệu quả giúp trẻ tránh được bệnh sởi và giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm.

Vắc xin sởi được đánh giá là an toàn, ngay cả đối với những người suy giảm hệ miễn dịch như mắc bệnh HIV/AIDS. Hầu hết trẻ em sau khi tiêm vắc xin sởi không gặp phải tác dụng phụ nào, hoặc nếu có thì chỉ là những triệu chứng nhẹ như sốt, phát ban, đau tại chỗ tiêm và các triệu chứng này thường tự khỏi sau một thời gian ngắn mà không cần điều trị.

Không chỉ trẻ em mà cả người lớn, người cao tuổi, phụ nữ trước khi mang thai, phụ nữ cho con bú, nhân viên y tế, và những người thường xuyên tiếp xúc với mầm bệnh cũng cần tiêm vắc xin phòng ngừa sởi. Đặc biệt, những người thường xuyên đi công tác hoặc du lịch đến các quốc gia có dịch sởi cũng nên tiêm vắc xin để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.

Vì sao trẻ 18 tháng tuổi phải tiêm mũi sởi thứ 2?

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 1 tuổi dễ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, vì vậy, các bậc phụ huynh thường rất chú trọng đến lịch tiêm chủng và đảm bảo con mình được tiêm đầy đủ các mũi vắc xin khi còn nhỏ. Tuy nhiên, việc ghi nhớ và tuân thủ lịch tiêm nhắc lại các mũi vắc xin sởi cần thiết cho trẻ (thường là từ 18 tháng tuổi trở lên) thường bị cha mẹ xao nhãng. Một phần nguyên nhân là do chưa hiểu rõ tầm quan trọng của những mũi tiêm này.

Trong chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR), trẻ dưới 1 tuổi cần được tiêm đầy đủ các loại vắc xin sởi phòng 8 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bao gồm: lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não mủ do Hib, bại liệt và sởi. Khi trẻ từ 18-24 tháng tuổi, cần tiêm nhắc vắc xin bạch hầu – ho gà – uốn ván mũi 4 (DPT4) và tiêm vắc xin sởi-rubella.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều gia đình chưa nhận thức đầy đủ về lý do tại sao sau 1 tuổi trẻ vẫn cần được tiêm nhắc lại các mũi vắc xin. Điều này đã ảnh hưởng đến tỷ lệ tiêm nhắc vắc xin. Trong năm 2017, trên toàn quốc, tỷ lệ tiêm vắc xin DPT mũi 4 đạt 90,2% và tỷ lệ tiêm vắc xin sởi mũi 2/sởi-rubella đạt 91,9%, nhưng vẫn có một số huyện đạt tỷ lệ dưới 80%.

Tỷ lệ tiêm thấp có thể do cha mẹ “quên” hoặc xao nhãng, do tâm lý chủ quan rằng việc tiêm chủng khi trẻ còn nhỏ đã đủ để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, các chuyên gia luôn khuyến cáo rằng: để đạt được hiệu quả bảo vệ tốt nhất, trẻ cần được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, bao gồm cả các mũi tiêm nhắc lại.

Vắc xin sởi có an toàn không?

Vắc xin sởi, cũng như các loại vắc xin khác trong chương trình tiêm chủng quốc gia hiện nay, được đánh giá là an toàn và có rất ít tác dụng phụ. Mặc dù có một số rất nhỏ các trường hợp gặp phản ứng phụ, từ nhẹ đến nặng, nhưng so với lợi ích mà vắc xin mang lại cho cộng đồng, hiệu quả của việc tiêm chủng vẫn vượt trội hơn rất nhiều.

Trên thực tế, sau khi tiêm chủng, chỉ có một vài trường hợp xuất hiện các phản ứng nhẹ và rất hiếm gặp các phản ứng nặng. Một số phản ứng nhẹ thường gặp sau tiêm chủng bao gồm sốt nhẹ, phát ban, sưng và đau tại chỗ tiêm. Những phản ứng này là bình thường và sẽ tự biến mất trong vòng vài ngày mà không cần can thiệp y tế.

Tiêm phòng sởi đúng lịch là như thế nào?

Trong chương trình tiêm chủng mở rộng, vắc xin sởi đơn được tiêm theo lịch trình gồm hai liều. Liều đầu tiên nên được bắt đầu sớm ngay khi trẻ đủ 9 tháng tuổi, và liều thứ hai được tiêm khi trẻ đạt 18 tháng tuổi. Việc tuân thủ lịch tiêm chủng này một cách đầy đủ và đúng thời điểm là cực kỳ quan trọng.

Bằng cách tiêm vắc xin sởi theo đúng lịch trình, trẻ em sẽ được tạo ra hệ miễn dịch sớm, giúp bảo vệ hiệu quả trước nguy cơ mắc bệnh sởi. Điều này không chỉ giúp ngăn ngừa sự lây lan của virus sởi trong cộng đồng mà còn bảo vệ sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ. Hơn nữa, việc tiêm chủng đúng lịch còn đóng vai trò then chốt trong chiến lược kiểm soát và loại trừ các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, góp phần vào việc xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và an toàn hơn.

Ngoài ra, việc tiêm vắc xin sởi đầy đủ và đúng lịch còn giúp giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh, bảo vệ những người chưa đủ tuổi tiêm chủng hoặc có hệ miễn dịch yếu. Sự hợp tác và ý thức của các bậc phụ huynh trong việc đảm bảo lịch tiêm chủng cho con em mình là yếu tố quan trọng giúp duy trì hiệu quả của chương trình tiêm chủng quốc gia, bảo vệ sức khỏe chung của toàn xã hội.

(Nguồn: HCDC)