MÃN KINH VÀ LOÃNG XƯƠNG

Mãn kinh là gì?

Mãn kinh là thời điểm mà bạn đã hết chu kỳ kinh nguyệt. Khi bạn đến gần thời kỳ mãn kinh, các hormone sinh sản của bạn (ví dụ như estrogen) giảm xuống. Hầu hết phụ nữ mãn kinh ở độ tuổi từ 45 đến 55. Ở Việt Nam, độ tuổi mãn kinh trung bình là 47-48 tuổi

Mãn kinh ảnh hưởng lên sức khỏe của xương như thế nào?

Mật độ xương bắt đầu giảm khi nồng độ estrogen giảm trước khi mãn kinh. Và tiếp tục giảm sau khi mãn kinh. Nồng độ estrogen thấp làm tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương.

Loãng xương là tình trạng xương của bạn kém đặc hơn, khiến xương dễ gãy hoặc nứt hơn.

Trung bình, phụ nữ mất tới 10% mật độ xương trong 5 năm đầu sau khi mãn kinh.

Khoảng một trong hai phụ nữ trên 60 tuổi sẽ bị ít nhất một lần gãy xương do loãng xương

Chẩn đoán loãng xương

Có một số cách để đo mật độ xương. Có thể dùng tia X như DXA hay CT Scan hay dùng sóng siêu âm đo gót chân. Các tiêu chuẩn chẩn đoán loãng xương hiện tại đều dựa trên mật độ xương đo được từ máy DXA hay CT Scan, không dựa trên số liệu đo được bằng sóng siêu âm. Hiện nay, phương pháp đo DXA được xem như “tiêu chuẩn vàng” hay là test có độ chính xác cao nhất

Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ loãng xương, bác sĩ có thể giới thiệu bạn đi chụp mật độ xương, được gọi là chụp ‘DXA’ hoặc ‘DEXA’. Phương pháp này đo mật độ xương, thường là xung quanh cột sống dưới và phần trên của hông.

Chụp DXA sẽ cho biết bạn có:

• Mật độ xương bình thường
• Mất một ít xương (thiếu xương)
• Mất nhiều xương (loãng xương).

Nếu được chẩn đoán mắc bệnh loãng xương, điều quan trọng là phải được điều trị và đánh giá mật độ xương thường xuyên.

Giảm nguy cơ loãng xương bằng cách nào?

Bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh loãng xương bằng cách có lối sống lành mạnh.

Canxi và vitamin D

Mục tiêu là ăn khoảng 1300 mg canxi mỗi ngày. Lượng này tương đương với 3 đến 4 khẩu phần sữa (ví dụ như sữa chua). Các nguồn canxi tốt khác bao gồm đậu phụ, hạnh nhân, rau lá xanh đậm và cá có xương ăn được.

Đảm bảo rằng bạn có đủ vitamin D, giúp cơ thể hấp thụ canxi. Vitamin D được tạo ra trong da sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và có một lượng rất nhỏ trong một số loại thực phẩm. Xét nghiệm máu đơn giản có thể đo nồng độ vitamin D. Một số người có thể cần bổ sung vitamin D.

Những thay đổi lối sống khác

Cố gắng giảm hoặc ngừng:

• Uống rượu
• Uống cà phê
• Hút thuốc.

Tập thể dục

Tập thể dục đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của xương. Nó cũng cải thiện sức mạnh cơ bắp, sự cân bằng và thể lực, đồng thời giảm nguy cơ té ngã và gãy xương. Bạn nên dành 30 đến 40 phút hoạt động thể chất hầu hết các ngày trong tuần.

Một số loại bài tập hỗ trợ sức khỏe xương. Ví dụ:

• Các bài tập chịu trọng lượng (ví dụ: đi bộ trên cầu thang, nhảy dây, chạy, quần vợt, khiêu vũ)
• Bài tập sức bền (sức mạnh) (ví dụ: máy tập tạ, tạ tay, chống đẩy, gập người).

Hãy tham khảo ý kiến ​​của huấn luyện viên hoặc chuyên gia vật lý trị liệu trước khi bắt đầu.

Điều trị nội tiết mãn kinh

Nếu bạn được điều trị nội tiết mãn kinh sớm ngay sau mãn kinh (quanh tuổi 50), điều này có thể ngăn ngừa mất xương

Điều trị loãng xương

Bác sĩ có thể chỉ định cho bạn các loại thuốc uống hoặc tiêm, truyền tùy vào mức độ loãng xương và các yếu tố liên quan khác