ĐO MẬT ĐỘ XƯƠNG BẰNG DXA

Đo mật độ xương bằng chụp DXA là một cách đo sức khỏe xương nhanh chóng và không đau. Chụp DXA để sàn lọc hay chẩn đoán bệnh loãng xương, thiếu xương và các tình trạng khác có thể làm xương của bạn yếu đi

Chụp DXA là gì?

Chụp DXA là một xét nghiệm hình ảnh đo độ chắc khỏe của xương. Xét nghiệm này sử dụng tia X để đo mật độ xương của bạn. DXA là viết tắt của phép đo hấp thụ tia X năng lượng kép.

Các cơ sở y tế đôi khi gọi chụp DXA là đo mật độ xương hoặc xét nghiệm mật độ xương. Tất cả những tên gọi này có thể khác nhau nhưng cùng dùng để chỉ một xét nghiệm. Trước đây, chúng được gọi là chụp DEXA hoặc xét nghiệm DEXA.

Chụp DXA được sử dụng để chẩn đoán bệnh gì?

Bác sĩ chỉ định chụp DXA để kiểm tra xương của bạn trong một số trường hợp, bao gồm:

• Chẩn đoán loãng xương.
• Chẩn đoán thiếu xương.
• Kiểm tra nguy cơ gãy xương của bạn.

Bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm mật độ xương để xem xương của bạn đã thay đổi như thế nào theo thời gian, bao gồm:

• Đo lượng xương tự nhiên bị mất khi bạn già đi và theo dõi tình trạng mất xương của bạn theo thời gian.
• Đánh giá mật độ xương của bạn trước khi bạn bắt đầu điều trị hoặc dùng thuốc có thể làm xương của bạn yếu đi do tác dụng phụ.
• Kiểm tra xem xương của bạn có đáp ứng với phương pháp điều trị loãng xương hoặc thiếu xương hay không.

Khi nào tôi cần chụp DXA?

Bất kỳ ai cũng có thể cần kiểm tra mật độ xương bằng chụp DXA. Bác sĩ sẽ đề xuất chụp DXA nếu họ muốn kiểm tra mật độ xương và nguy cơ gãy xương của bạn.

Một số người có nguy cơ mắc bệnh loãng xương và các tình trạng khác ảnh hưởng đến mật độ xương cao hơn bình thường. Cần chụp DXA thường xuyên cho những người:

• Nữ trên 60 tuổi.
• Nam trên 70 tuổi.
• Trên 50 tuổi đã từng bị gãy xương trong quá khứ.
• Người có cha mẹ ruột hoặc ông bà bị loãng xương.
• Những người đã giảm 4 cm chiều cao hoặc hơn so với chiều cao cao nhất của họ (thường là khi bạn ở độ tuổi 20).
• Những người trẻ hơn độ tuổi trên có nguy cơ mất xương cao hơn cũng có thể cần chụp DXA thường xuyên. Bác sĩ sẽ cho bạn biết khi nào (và tần suất) bạn nên kiểm tra mật độ xương.

Một số tình trạng sức khỏe hoặc một số loại thuốc nhất định có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về mật độ xương, bao gồm:

• Một số bệnh tự miễn.
• Hút thuốc hoặc sử dụng các sản phẩm thuốc lá khác.
• Rối loạn sử dụng rượu hoặc uống hơn ba khẩu phần rượu mỗi ngày.
• Thiếu vitamin D.
• Sử dụng corticosteroid.
• Một số loại thuốc điều trị ung thư.
• Một số thuốc ức chế miễn dịch.
• Thuốc ức chế hormone.
• Một số loại thuốc chống co giật.
• Thuốc ức chế bơm proton điều trị trào ngược axit và GERD.
• Heparin (thuốc làm loãng máu).

Xét nghiệm mật độ xương bằng DXA được thực hiện như thế nào?

DXA sử dụng mức tia X rất thấp để đo mật độ và hàm lượng khoáng chất trong xương của bạn. Nó tương tự như chụp X-quang thông thường. Đó là ý nghĩa của chữ X trong DXA.

Chụp DXA là thủ thuật ngoại trú, nghĩa là bạn không phải nằm viện. Xét nghiệm này không cần kim tiêm và bạn sẽ không cảm thấy đau.

Bạn có thể mặc quần áo thường ngày trong khi làm xét nghiệm hoặc bạn có thể phải thay áo choàng bệnh viện.

Đây là cách chụp mật độ xương:

• Bạn sẽ nằm trên một bàn chụp X-quang đặc biệt.
• Một kỹ thuật viên sẽ giúp bạn định vị cơ thể. Họ có thể đặt các khối xốp bên dưới hoặc xung quanh bạn để giữ chân bạn ở đúng vị trí.
• Kỹ thuật viên sẽ đưa một cánh tay quét qua cơ thể bạn để chụp ảnh xương. Các kỹ thuật viên thường quét hông và cột sống của bạn, nhưng họ cũng có thể quét các xương khác trên khắp cơ thể bạn, chẳng hạn như cẳng tay.

Máy quét mật độ xương sử dụng hai loại bức xạ mức thấp để chuyển đổi mật độ xương của bạn thành hình ảnh và đồ thị trên máy tính. Xương của bạn sẽ hiển thị màu trắng. Mỡ, cơ và các mô mềm khác sẽ trông giống như bóng tối trong nền của hình ảnh thử nghiệm.

Bạn không nên làm gì trước khi chụp DXA?

Không có chú ý gì đặc biệt trước khi làm xét nghiệm mật độ xương. Nhìn chung, bạn có thể:

• Ăn và uống trước khi làm xét nghiệm.
• Uống tất cả các loại thuốc thông thường của bạn, trừ khi bác sĩ yêu cầu bạn không được uống.
• Mặc quần áo thoải mái, rộng rãi khi làm xét nghiệm. Cố gắng mặc những đồ không có kim loại (khóa kéo, cúc hoặc khóa). Bạn sẽ phải cởi bỏ quần áo và đồ trang sức có chứa kim loại trước khi làm xét nghiệm.

Nếu bạn dùng thuốc bổ sung canxi hoặc các loại vitamin không kê đơn khác, đừng dùng chúng trong vòng 24 giờ trước khi làm xét nghiệm. Hãy cho bác sĩ biết loại vitamin và thực phẩm bổ sung mà bạn đang dùng. Họ sẽ cho bạn biết loại nào bạn có thể hoặc không thể dùng trước khi chụp DXA.

Bạn sẽ không thể chụp DXA trong vòng 24 giờ sau một số loại xét nghiệm hình ảnh khác. Hãy cho người lập lịch hẹn của bạn biết khi bạn sẽ làm các xét nghiệm khác trước khi bạn đặt lịch chụp DXA.

Xét nghiệm mật độ xương mất bao lâu?

Xét nghiệm mật độ xương bằng DXA thường kéo dài khoảng 20 phút. Thời gian xét nghiệm có thể ngắn hơn hoặc dài hơn một chút tùy thuộc vào số lượng xương cần quét.

Nhược điểm của chụp DXA là gì?

Có rất ít rủi ro khi thực hiện xét nghiệm mật độ xương bằng DXA. Bạn sẽ không cảm thấy đau hoặc có bất kỳ tác dụng phụ nào sau khi chụp.

Người mang thai không nên thực hiện DXA. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn đang mang thai hoặc nghĩ rằng bạn có thể đang mang thai. Chụp DXA sử dụng mức bức xạ rất thấp nên chúng vô hại đối với hầu hết mọi người, nhưng người mang thai nên tránh mọi hình thức bức xạ nếu có thể.

Bạn nhận được loại kết quả như thế nào từ quá trình chụp DXA và chúng có ý nghĩa gì?

Kết quả chụp DXA sẽ cho biết mật độ xương của bạn.

Bác sĩ sử dụng một hệ thống gọi là “Điểm T” để đo mật độ xương của bạn. Điểm T của bạn so sánh mật độ xương của bạn với một người khỏe mạnh, trung bình ở độ tuổi 20 hoặc 30. Kết quả được đo bằng số âm. Điểm T của bạn càng gần 0 (bao gồm cả số dương), xương của bạn càng chắc khỏe:

• Từ 0 đến -1 là mật độ xương khỏe mạnh.
• Điểm từ -1 đến -2,5 có nghĩa là bạn bị thiếu xương, có thể làm tăng nguy cơ loãng xương.
• -2,5 hoặc thấp hơn có nghĩa là bạn bị loãng xương. Điều đó cũng có nghĩa là bạn có nguy cơ gãy xương cao hơn.

Bác sĩ sẽ thảo luận về kết quả với bạn và giải thích ý nghĩa của chúng. Nếu bạn có mật độ xương thấp hơn bình thường, bác sĩ sẽ đề xuất các phương pháp điều trị để giúp xương của bạn chắc khỏe, bao gồm:

• Tập ​​thể dục thường xuyên hơn: Hoạt động thể chất thường xuyên giúp xương của bạn chắc khỏe hơn. Đi bộ, yoga và tập luyện sức mạnh là những cách tuyệt vời để duy trì hoạt động và ngăn ngừa mất xương.
• Thuốc bổ sung hoặc ăn các loại thực phẩm cụ thể: Bác sĩ có thể đề nghị bạn dùng vitamin D hoặc/và canxi để hỗ trợ sức khỏe xương. Bạn có thể cần ăn nhiều thực phẩm giàu một số loại vitamin và khoáng chất nhất định.
• Thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giúp làm chậm quá trình mất xương và ngăn ngừa gãy xương. Một số loại thuốc điều trị loãng xương có thể giúp tăng mật độ xương của bạn.