Bệnh tiểu đường thai kỳ không chỉ là một thách thức đối với sức khỏe của người mẹ mà còn có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, điều đáng mừng là bệnh lý này hoàn toàn có thể được kiểm soát hiệu quả thông qua chế độ ăn cho người tiểu đường thai kỳ hợp lý. Vậy, chế độ ăn như thế nào sẽ giúp phụ nữ mang thai duy trì sức khỏe tốt nhất trong giai đoạn này?

Nội dung bài viết

Mức độ nguy hiểm của bệnh tiểu đường thai kỳ

Tiểu đường thai kỳ là một căn bệnh đặc thù chỉ xảy ra trong thời kỳ mang thai, và nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người mẹ mà còn có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi. Theo tiêu chuẩn chẩn đoán, bệnh được xác định khi chỉ số đường huyết lúc đói đạt mức ≥ 150mg% và sau khi uống 75g đường, chỉ số này ≥ 140mg%. Mức độ nguy hiểm của tiểu đường thai kỳ không thể xem nhẹ, và ảnh hưởng của nó có thể được phân chia rõ ràng theo hai đối tượng chính: người mẹ và thai nhi.

Ảnh hưởng đến người mẹ

Phụ nữ đã từng mắc tiểu đường trong các lần mang thai trước sẽ có nguy cơ cao hơn về mức độ nghiêm trọng của bệnh nếu tái phát trong lần mang thai này. Những người mẹ có tiền sử tiền sản giật hoặc sản giật trong thai kỳ trước sẽ đối mặt với khả năng cao hơn về các biến chứng tương tự trong lần mang thai tiếp theo. Thêm vào đó, tình trạng tăng cân vượt mức (trên 20kg) có thể dẫn đến thai to, gây khó khăn trong quá trình sinh nở và làm tăng nguy cơ đa ối.

Mẹ bầu cũng có thể gặp phải các vấn đề như tiểu nhiều do ăn uống không kiểm soát, với nước tiểu có đường và tái phát nấm Candida. Ngoài ra, những nguy cơ nhiễm trùng như viêm thận, viêm bể thận và băng huyết sau sinh là những mối lo ngại không thể bỏ qua. Trong trường hợp nặng hơn, người mẹ có thể phải đối mặt với sảy thai nhiều lần hoặc thai chết lưu mà không rõ nguyên nhân.

Ảnh hưởng đến thai nhi

Đối với thai nhi, bệnh tiểu đường thai kỳ có thể dẫn đến các dị dạng và dị tật bẩm sinh, đặc biệt là về thần kinh và cơ. Thai to có thể dễ gây gãy xương hoặc sang chấn khi sinh nở. Hơn nữa, tỷ lệ tử vong ở thai nhi và trẻ sơ sinh trong tuần đầu tiên sau khi chào đời có thể tăng từ 2 đến 5 lần so với những thai kỳ bình thường.

Thai nhi cũng có nguy cơ gặp phải các vấn đề như suy hô hấp, hạ đường huyết, hạ canxi, và có thể phát triển tiểu đường trong tương lai do di truyền từ mẹ.

Bệnh tiểu đường thai kỳ là một vấn đề sức khỏe không thể xem nhẹ. Để giảm thiểu các rủi ro cho cả mẹ và thai nhi, việc duy trì chế độ ăn cho người tiểu đường thai kỳ hợp lý là điều vô cùng quan trọng. Mẹ bầu nên cẩn trọng trong việc lựa chọn thực phẩm, đặc biệt là những thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, nhằm ngăn ngừa sự phát triển của bệnh và bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và con.

Chế độ ăn cho người tiểu đường thai kỳ

Theo tài liệu từ Viện Hàn Lâm Khoa học Quốc gia, việc xây dựng một chế độ ăn cho người tiểu đường thai kỳ là vô cùng quan trọng nhằm bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Chế độ ăn này cần đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết như chất đạm, chất bột đường, chất béo và chất xơ, giúp mẹ bầu duy trì đường huyết ổn định và hỗ trợ sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi. Dưới đây là những khuyến nghị cụ thể về tỷ lệ các nhóm dinh dưỡng trong chế độ ăn uống hàng ngày:

Chất đạm: 12 – 20% tổng năng lượng tiêu thụ.
Chất bột đường: 50 – 55% tổng năng lượng tiêu thụ.
Chất béo: 25 – < 30% tổng năng lượng tiêu thụ.
Chất xơ: 20 – 35g mỗi ngày.

Để ngăn chặn tình trạng tăng cao đột ngột của đường huyết, mẹ bầu cần xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng, bao gồm bốn nhóm thực phẩm chính: chất tinh bột, chất đạm, chất béo, cùng với vitamin và khoáng chất.

Xem thêm: Tiểu đường thai kỳ kiêng ăn gì? 7 loại thực phẩm mà bà bầu nên tránh

Một số thực phẩm mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ nên ăn

Để duy trì mức đường huyết ổn định, mẹ bầu nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày, bao gồm ba bữa chính và 1-2 bữa ăn phụ. Việc này không chỉ giúp ngăn chặn tăng đường huyết sau bữa ăn mà còn đảm bảo cơ thể nhận đủ dinh dưỡng trong suốt cả ngày.

Nhóm thực phẩm chứa tinh bột: Tinh bột là nguồn năng lượng thiết yếu nhưng cũng có thể làm tăng đường huyết nếu tiêu thụ quá nhiều. Mẹ bầu nên chọn các loại tinh bột có chỉ số đường huyết thấp như gạo lứt, bún tươi, gạo tấm, đậu nguyên hạt và ngũ cốc nguyên cám.
Nhóm thực phẩm giàu chất đạm: Để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi, mẹ bầu cần bổ sung các thực phẩm giàu chất đạm như cá, thịt nạc, các loại đậu, trứng và sữa. Đây là những thực phẩm không chỉ cung cấp protein mà còn chứa nhiều dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe.
Nhóm thực phẩm chứa chất béo: Mẹ bầu nên ưu tiên sử dụng thịt nạc và cá, đồng thời lựa chọn các loại hạt có dầu và dầu thực vật để chế biến món ăn. Chất béo lành mạnh sẽ giúp cơ thể hấp thu tốt hơn các vitamin và khoáng chất.
Nhóm rau củ: Việc tiêu thụ ít nhất 500 – 600g rau xanh mỗi ngày là điều cần thiết. Mẹ bầu nên ăn rau trước các bữa chính để hạn chế tình trạng tăng đường huyết, bởi rau cung cấp nhiều chất xơ và giúp ngăn chặn sự hấp thu của tinh bột.
Nhóm trái cây: Lựa chọn các loại trái cây ít ngọt và có chỉ số đường huyết thấp như dưa gang, bơ, dâu, thanh long, bưởi, cam ta, sơ ri và kiwi xanh. Mẹ bầu có thể ăn trái cây sau bữa ăn và nên ăn cả phần cái để tận dụng chất xơ.
Nhóm sữa và sản phẩm từ sữa: Đây là nguồn cung cấp canxi và đạm phong phú. Mẹ bầu nên sử dụng sữa tách béo hoặc sữa tươi không đường, phô mai để tránh tăng đường huyết.

Nếu mẹ bầu gặp khó khăn trong việc duy trì chế độ ăn hoặc có dấu hiệu suy dinh dưỡng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể về chế độ ăn cho người tiểu đường thai kỳ.

Một số thực phẩm mẹ bầu mắc bệnh tiểu đường thai kỳ cần tránh

Để kiểm soát mức đường huyết, mẹ bầu cần hạn chế tiêu thụ các thực phẩm có khả năng làm tăng đường huyết như bánh kẹo, kem, trái cây ngọt và chè. Đồng thời, cần giảm lượng muối và các thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt hun khói và mì ăn liền để ngăn ngừa tăng huyết áp.

Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên tránh các thực phẩm chứa nhiều chất béo không lành mạnh như thức ăn chiên xào, lòng đỏ trứng, lục phủ ngũ tạng và da động vật. Đặc biệt, cần kiêng đồ uống có cồn và chất kích thích để bảo vệ sức khỏe trong suốt thai kỳ.

Xem thêm: Thức ăn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

Những lưu ý quan trọng về chế độ ăn cho người tiểu đường thai kỳ

Việc duy trì một chế độ ăn cho người tiểu đường thai kỳ hợp lý không chỉ giúp mẹ bầu kiểm soát tốt lượng đường huyết mà còn giảm thiểu tối đa nguy cơ biến chứng cho cả mẹ và thai nhi. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng mà mẹ bầu nên xem xét trong quá trình xây dựng thực đơn hàng ngày của mình:

Chia nhỏ bữa ăn: Mẹ bầu nên phân chia chế độ ăn thành các bữa phụ và bữa chính, với thời gian cách nhau khoảng 2 – 3 giờ. Việc này không chỉ giúp duy trì năng lượng ổn định mà còn hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả. Đặc biệt, cần đảm bảo lượng tinh bột được phân bổ đều trong suốt cả ngày để tránh tình trạng tăng đột ngột đường huyết.
Bổ sung chất đạm: Mỗi bữa ăn, dù là bữa chính hay bữa phụ, cần phải có nguồn protein lành mạnh. Chất đạm không chỉ hỗ trợ kiểm soát đường huyết mà còn cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động cả ngày. Các nguồn protein tốt bao gồm thịt nạc, cá, trứng, và các loại đậu.
Lựa chọn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp: Trong các bữa ăn phụ, mẹ bầu nên ưu tiên các thực phẩm như sữa không đường, sữa chua, phô mai, sữa đậu nành hoặc các loại hạt dinh dưỡng. Những thực phẩm này không chỉ bổ dưỡng mà còn giúp duy trì mức đường huyết ổn định.
Giảm muối và thực phẩm chế biến sẵn: Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chứa nhiều muối như xúc xích, mì ăn liền, khoai tây chiên và thức ăn đông lạnh. Việc này không chỉ giúp kiểm soát huyết áp mà còn bảo vệ sức khỏe tổng thể.
Uống đủ nước và nghỉ ngơi hợp lý: Nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất và giúp duy trì sức khỏe. Mẹ bầu nên uống đủ nước hàng ngày và đảm bảo có thời gian nghỉ ngơi hợp lý.
Kiểm soát tinh bột vào bữa sáng: Đặc biệt, vào buổi sáng, lượng đường huyết của thai phụ thường có xu hướng tăng cao. Do đó, mẹ bầu nên hạn chế ăn tinh bột vào bữa sáng và lên kế hoạch dinh dưỡng hợp lý để đảm bảo cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.

Nếu mẹ bầu được chẩn đoán mắc tiểu đường trong thai kỳ, ngoài việc tuân thủ chế độ ăn cho người tiểu đường thai kỳ cân bằng và lành mạnh, việc tập thể dục thường xuyên, bổ sung vitamin và đi khám thai định kỳ cũng là rất quan trọng. Những hoạt động này sẽ giúp theo dõi sức khỏe của cả mẹ và thai nhi một cách tốt nhất.

Để đồng hành cùng mẹ bầu trong suốt thai kỳ và mang đến sự an tâm với dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoàn hảo, Bệnh viện Phụ Sản MêKông đã triển khai dịch vụ thai sản trọn gói. Dịch vụ này được thiết kế nhằm đảm bảo rằng mẹ bầu sẽ luôn có sự hỗ trợ từ đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp trong suốt quá trình mang thai, từ việc chăm sóc, theo dõi sức khỏe đến tư vấn dinh dưỡng.

Mẹ bầu có thể hoàn toàn yên tâm khi tham gia chương trình này, không cần lo lắng về việc đặt lịch khám hay chuẩn bị nhiều đồ đạc cho ngày sinh, vì Bệnh viện Phụ Sản MêKông đã chuẩn bị sẵn sàng những vật dụng thiết yếu cho cả mẹ và bé. Hơn nữa, các gói thai sản còn kèm theo nhiều ưu đãi, chương trình quà tặng và các lớp học tiền sản miễn phí, giúp mẹ bầu trang bị kiến thức cần thiết cho quá trình mang thai và sinh nở.

Bệnh viện Phụ Sản MêKông không chỉ cung cấp dịch vụ chăm sóc thai sản chất lượng cao mà còn đầu tư vào hệ thống máy siêu âm và trang thiết bị y tế hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Tất cả các quy trình thăm khám, chẩn đoán đều được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ có chuyên môn, giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe liên quan đến thai kỳ như tiền sản giật, đa ối, tiểu đường thai kỳ và các dị tật bẩm sinh, đồng thời tư vấn chế độ dinh dưỡng phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Để đặt lịch khám tại bệnh viện, mẹ bầu có thể liên hệ qua số HOTLINE 1900 6113 để được hỗ trợ và tư vấn kịp thời.