Chăm sóc mẹ sau sinh mổ: Hướng dẫn an toàn và hiệu quả để phục hồi nhanh chóng

Sau sinh mổ, việc chăm sóc mẹ trở nên đặc biệt quan trọng vì vết mổ cần nhiều thời gian và sự chăm sóc cẩn thận hơn so với sinh thường. Nguy cơ bị các biến chứng hậu sản và nhiễm trùng cũng cao hơn. Chính vì vậy, việc chú trọng đến vệ sinh vết mổ, chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng hàng ngày là rất cần thiết. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những hướng dẫn chi tiết để bạn có thể chăm sóc mẹ sau sinh mổ một cách an toàn và hiệu quả, giúp nhanh chóng phục hồi sức khỏe.

Hướng dẫn chăm sóc mẹ sau sinh mổ để phục hồi nhanh chóng và hiệu quả

Chăm sóc vết mổ sau sinh mổ

Tuần đầu tiên sau sinh mổ:

Trong tuần đầu tiên, vết mổ còn đang trong giai đoạn lành, vì vậy việc chăm sóc đặc biệt từ các bác sĩ và nữ hộ sinh là rất quan trọng. Mẹ sẽ được chỉ định sử dụng các loại thuốc kháng sinh, giảm đau và thuốc co hồi tử cung để phòng ngừa nhiễm trùng và các biến chứng sau sinh. Những loại thuốc này hoàn toàn an toàn cho việc nuôi con bằng sữa mẹ, nên mẹ có thể yên tâm khi sử dụng.

Để giảm sưng đau quanh vết mổ, mẹ có thể dùng túi nước đá chườm nhẹ. Vào ngày thứ ba, khi vết mổ đã khô, bạn có thể tháo băng và dùng khăn bông mềm lau người với nước ấm, tránh để nước vào vết mổ. Để đảm bảo vệ sinh:

• Sử dụng khăn bông mềm, đặc biệt là loại dành cho trẻ sơ sinh, để lau người và khu vực quanh vết mổ.
• Lau từ phía trước ra sau để tránh nhiễm trùng.
• Có thể sử dụng thuốc xịt gây tê để giảm đau và khó chịu.

Tuần thứ hai trở đi:

Nếu sử dụng chỉ không tiêu, bác sĩ sẽ chỉ định cắt chỉ sau 5 ngày cho lần mổ đầu tiên và sau 7-8 ngày cho các lần mổ tiếp theo. Khi vết mổ đã khô và không có dấu hiệu bất thường, sản phụ có thể xuất viện và tiếp tục chăm sóc tại nhà như sau:

• Tắm bằng nước ấm, tránh ngâm cơ thể trong bồn tắm để không làm ướt vết thương.
• Sử dụng khăn bông mềm, sạch để thấm khô vết thương sau khi tắm, không cần băng kín nhưng cần giữ vết mổ sạch.
• Có thể thoa dung dịch betadin hoặc povidine 10% để giúp vết mổ nhanh hồi phục và phòng ngừa nhiễm trùng.
• Tuyệt đối không sử dụng thuốc kháng sinh hoặc bất kỳ bài thuốc dân gian nào lên vết mổ.

Chế độ dinh dưỡng chăm sóc mẹ sau sinh mổ

Dinh dưỡng sau sinh mổ:

Trong vòng 6 giờ đầu sau mổ, sản phụ chỉ nên uống nước lọc, nước đường hoặc cháo loãng. Khi xì hơi, bạn có thể bắt đầu ăn thức ăn đặc. Đến ngày thứ hai, có thể ăn uống bình thường với bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng, giàu đạm, đường, sắt, và vitamin để hỗ trợ hồi phục nhanh chóng. Uống nhiều nước và bổ sung rau củ quả để tránh táo bón do tác dụng phụ của thuốc.

Những thực phẩm tốt cho sản phụ:

• Đường đỏ: Giúp ích khí, hoạt huyết, giảm đau và lợi sữa.
• Cá chép: Giúp tử cung co bóp, đẩy máu dư ra ngoài, rút ngắn thời gian ra sản dịch.
• Trứng gà: Cung cấp protein cần thiết cho hồi phục sức khỏe và tăng tiết sữa.
• Hoa quả: Cung cấp vitamin và khoáng chất, giúp phòng tránh táo bón và bổ sung dinh dưỡng.

Những thực phẩm cần kiêng:

• Thực phẩm gây viêm: Gạo nếp, rau muống, lòng trắng trứng.
• Thực phẩm có tính hàn: Cua, ốc, rau đay, bắp cải.
• Thực phẩm làm tăng sắc tố đen: Da gà, da vịt, thực phẩm chiên rán.
• Thực phẩm cay, nóng: Mù tạt, ớt, hạt tiêu.
• Thực phẩm kích thích: Cà phê, rượu bia.
• Thực phẩm chưa nấu chín: Gỏi, rau sống.
• Thực phẩm gây dị ứng hoặc dễ lên men: Đường, sữa đậu nành, tinh bột.

Chế độ vận động và nghỉ ngơi

Mặc dù việc nghỉ ngơi là rất quan trọng sau sinh mổ, việc nằm quá lâu có thể gây tích tụ nước ối và ảnh hưởng đến hồi phục. Vận động nhẹ nhàng sau 24 giờ giúp cơ thể sản phụ nhanh hồi phục và tránh các biến chứng như dính ruột hoặc viêm tắc tĩnh mạch. Hãy cố gắng xoay người, ngồi dậy, đi lại và cử động tay chân để tăng cường hoạt động của ruột và dạ dày.

Chăm chỉ luyện tập và chăm sóc mẹ sau sinh mổ đúng cách sẽ giúp cơ thể sản phụ nhanh chóng phục hồi và khỏe mạnh trở lại.

Xem thêm: Siêu âm vết mổ sau sinh là gì? Khi nào nên thực hiện và tại sao nó quan trọng?

Những điều phụ nữ sau sinh mổ nên và không nên làm

Những điều nên làm

Ngay sau khi sinh, mẹ nên cho bé bú sớm nhất có thể. Sữa non lúc này rất giàu dinh dưỡng và chứa các kháng thể cần thiết cho sự phát triển và hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh. Việc cho con bú sớm cũng giúp kích thích tử cung co bóp, đẩy sản dịch ra ngoài.

Vệ sinh cá nhân là rất quan trọng để phòng ngừa nhiễm trùng. Mẹ cần giữ cơ thể sạch sẽ, rửa mặt và đánh răng hàng ngày. Phòng tắm nên có cửa kính và nước tắm phải ấm để tránh bị nhiễm lạnh.

Những điều cần tránh

Mẹ nên tránh nằm ngửa, vì tư thế này có thể làm tử cung co thắt và làm vết mổ đau đớn hơn, đồng thời khiến vết mổ lâu lành. Thay vào đó, mẹ nên nằm nghiêng và kê gối để tạo một góc nghiêng từ 20-30 độ. Điều này giúp giảm cơn đau và thúc đẩy quá trình lành vết mổ.

Tránh việc với đồ trên cao, làm việc nặng hoặc vận động quá sức trong 2 tháng đầu. Thể dục thể thao chỉ nên bắt đầu nhẹ nhàng sau 4-6 tuần kể từ ngày mổ đẻ.

Quan hệ tình dục cũng nên được kiêng trong 6-8 tuần sau sinh mổ để tránh nguy cơ nhiễm trùng và tổn thương vết mổ.

Hướng dẫn vệ sinh cơ thể đúng cách cho sản phụ sinh mổ

Chăm sóc sản phụ sau sinh mổ là một phần thiết yếu để đảm bảo sự hồi phục nhanh chóng và hiệu quả. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách vệ sinh và chăm sóc cơ thể cho mẹ sau sinh mổ:

Vệ sinh cá nhân sau sinh mổ

Ngay sau khi sinh, mẹ có thể bắt đầu thực hiện các hoạt động vệ sinh cá nhân như đánh răng, rửa mặt và vệ sinh chân tay. Nếu mẹ chưa thể tự thực hiện, có thể nhờ sự giúp đỡ từ người thân.

Tắm gội sau sinh mổ

Trong những ngày đầu sau sinh mổ, do vết thương chưa lành, mẹ không nên tắm ngay mà hãy dùng khăn mềm, sạch thấm nước ấm để lau khô cơ thể và thay quần áo hàng ngày để duy trì vệ sinh cá nhân, tránh chạm vào vết mổ.

Sau khoảng 5-7 ngày, khi vết mổ đã khô hơn, mẹ có thể bắt đầu tắm rửa nhưng cần lưu ý:

• Tắm bằng nước ấm, trong phòng kín gió và tắm nhanh để tránh nhiễm lạnh.
• Sử dụng vòi hoa sen trong tư thế đứng để không làm ảnh hưởng đến vết mổ.
• Tránh chà xát vào vết mổ.
• Sau khi tắm, lau khô cơ thể, đặc biệt là vết mổ, bằng khăn mềm và sạch.
• Khi vết mổ chưa khô hoàn toàn, tránh tắm bồn.
• Có thể sử dụng các sản phẩm tắm bằng lá gội dành riêng cho phụ nữ sau sinh.

Chăm sóc vùng kín

Sau sinh mổ, mẹ sẽ có sản dịch, vì vậy việc vệ sinh vùng kín đúng cách rất quan trọng để phòng ngừa viêm nhiễm:

• Vệ sinh vùng kín ít nhất 3 lần/ngày (sáng, chiều và tối trước khi đi ngủ). Nếu sản dịch ra nhiều, cần vệ sinh thường xuyên hơn.
• Sử dụng nước ấm pha loãng với muối sinh lý hoặc dung dịch vệ sinh phụ nữ chuyên dụng. Tránh dùng xà phòng thông thường hoặc dung dịch có chất tẩy mạnh vì có thể gây kích ứng.
• Lau từ trước ra sau, từ âm hộ đến hậu môn. Không thụt rửa âm đạo.
• Thấm khô vùng kín bằng khăn mềm sau khi vệ sinh.
• Thay băng vệ sinh thường xuyên (2-4 tiếng/lần) và chọn loại có khả năng thấm hút tốt.
• Mặc quần lót rộng rãi, chất liệu cotton mềm mại và thoáng khí.

Một số lưu ý khác

Chăm sóc sản phụ sau sinh mổ cần sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Dưới đây là một số điểm cần nhớ:

• Tránh vận động mạnh trong thời gian đầu sau sinh.
• Uống nhiều nước để cơ thể luôn đủ nước và hỗ trợ quá trình đào thải sản dịch.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng và lo lắng.
• Tham gia các hoạt động nhẹ nhàng như đi dạo, tập yoga để thư giãn tinh thần.

Việc thực hiện đúng các bước chăm sóc này sẽ giúp mẹ nhanh chóng hồi phục và cảm thấy thoải mái hơn trong giai đoạn sau sinh.

Xem thêm: Dành cho mẹ bầu: Kinh nghiệm sinh mổ lần 2 không đau mà bạn nên biết

Giải đáp những câu hỏi thường gặp của sản phụ sau sinh mổ

Ngồi nhiều sau sinh mổ có ảnh hưởng gì không?

Việc ngồi quá nhiều sau khi sinh mổ có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm như tích tụ nước ối trong tử cung, lưu thông khí huyết kém, hoặc nguy cơ dính ruột. Mẹ cần tránh vận động mạnh nhưng vẫn nên đi lại nhẹ nhàng để giúp cơ thể hồi phục mà không ảnh hưởng đến vết mổ.

Thời gian nằm trong phòng hồi sức sau sinh mổ

Sau khi sinh mổ, mẹ cần nằm trong phòng hồi sức khoảng 4-6 giờ để được theo dõi sức khỏe. Sau đó, mẹ sẽ lưu lại bệnh viện khoảng 3 ngày trước khi về nhà. Quá trình hồi phục sau sinh mổ được tính theo tuần chứ không phải theo giờ hay ngày, vì vậy việc chăm sóc mẹ và bé sau sinh mổ cần cẩn trọng.

Cách tập đi lại sau sinh mổ

Vào ngày thứ 2 sau mổ, mẹ có thể ngồi dậy và đi lại nhẹ nhàng trong phòng với sự hỗ trợ của người thân để tránh ngã. Đến ngày thứ 3, mẹ có thể tự đi lại trong phòng và ngoài hành lang mà không cần sự trợ giúp. Từ ngày thứ 4 trở đi, sản phụ có thể vận động bình thường, trừ khi có chỉ định khác từ bác sĩ.

Sau sinh mổ có nên nằm than không?

Câu trả lời là: Không nên!

Mặc dù nằm than có mục đích sưởi ấm, nhưng hiện nay có nhiều cách an toàn và hiệu quả hơn để giữ ấm cho mẹ và bé. Nằm than không chỉ vô ích mà còn rất nguy hiểm, vì khói than chứa khí CO2 độc hại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp non nớt của bé và cả mẹ, có thể dẫn đến viêm phổi hoặc ngạt thở, thậm chí tử vong.

Bệnh viện Phụ sản Mê Kông chăm sóc sản phụ sau khi sinh mổ như thế nào?

Khi đăng ký sinh mổ tại Bệnh viện Phụ sản Mê Kông, các mẹ bầu sẽ được trải nghiệm dịch vụ y tế đẳng cấp với sự tận tâm của đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, cùng hệ thống trang thiết bị và cơ sở vật chất hiện đại, đầy đủ tiện nghi.

Ngay khi nhập viện, bệnh viện sẽ chuẩn bị đầy đủ các vật dụng cần thiết cho mẹ và bé, bao gồm: bỉm, quần lót dùng một lần, băng vệ sinh, dung dịch vệ sinh, quần áo trẻ sơ sinh, bao tay, bao chân, mũ,…

Mẹ bầu chỉ cần mang theo một số vật dụng cơ bản như:

• 01 bộ quần áo để mặc ra viện
• 01 chiếc chăn ủ sơ sinh
• 01 bình sữa cho bé
• Sữa dành cho trẻ sơ sinh (nếu gia đình có nhu cầu sử dụng loại riêng)
• Chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước
• Sổ hộ khẩu photo
• Thẻ bảo hiểm y tế (nếu thanh toán qua BHYT)

Với dịch vụ thai sản trọn gói tại Bệnh viện Phụ sản Mê Kông, sau ca mổ an toàn được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên môn cao, mẹ sẽ được chuyển đến phòng nội trú tiện nghi, sạch sẽ và thoáng mát.

Phòng nội trú được trang bị đầy đủ các tiện ích như tivi, tủ lạnh, điều hòa, bình nóng lạnh, đảm bảo mang đến cho mẹ sự thoải mái tuyệt đối, tạo điều kiện tốt nhất để nhanh chóng phục hồi sức khỏe.

Mỗi ngày, bệnh viện phục vụ 2 bữa chính và 2 bữa phụ, với thực đơn giàu dinh dưỡng và được đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, giúp mẹ nhanh chóng lấy lại sức khỏe sau sinh mổ. Đội ngũ y bác sĩ, nữ hộ sinh luôn sẵn sàng hỗ trợ mẹ và bé bất cứ lúc nào.

Đặc biệt, Bệnh viện Phụ sản Mê Kông cung cấp dịch vụ chiếu tia lạnh Plasma giúp diệt khuẩn, hỗ trợ vết mổ mau khô và nhanh lành. Ngoài ra, dịch vụ lấy máu gót chân sàng lọc các bệnh lý nguy hiểm cho bé cũng được triển khai (cả hai dịch vụ này nằm ngoài gói thai sản).

Sinh mổ tại Bệnh viện Phụ sản Mê Kông giúp mẹ trải qua hành trình sinh nở nhẹ nhàng, với vết mổ được khâu thẩm mỹ tinh tế, nhanh lành và hạn chế tối đa sẹo lồi, mang lại vẻ đẹp tự nhiên cho mẹ sau sinh.

Chăm sóc phụ nữ sau sinh mổ đòi hỏi nhiều kiến thức và sự chu đáo. Hy vọng những thông tin trong bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích. Để giải đáp thêm các thắc mắc hoặc đăng ký gói thai sản tại Bệnh viện Phương Đông, vui lòng liên hệ hotline 1900 6113 để được tư vấn chi tiết và nhanh chóng.