VIÊM TIỂU PHẾ QUẢN

 Viêm tiểu phế quản là một bệnh nhiễm trùng hô hấp phổ biến ở trẻ nhỏ, do nhiễm virus ở phổi. Nhiễm trùng gây viêm và chất nhầy tích tụ trong đường thở, khiến bạn khó thở hơn.

     Viêm tiểu phế quản phổ biến nhất ở trẻ dưới sáu tháng tuổi, nhưng đôi khi xảy ra ở trẻ sơ sinh đến 12 tháng tuổi.

     Thuốc thường không giúp điều trị viêm tiểu phế quản. Bé cần được nghỉ ngơi và bú ít nhưng nhiều cữ hơn để bé không quá mệt khi bú và không bị mất nước.

     Nếu bé bị viêm tiểu phế quản, bạn nên tránh tiếp xúc với người khác trong vài ngày đầu vì vi-rút gây viêm tiểu phế quản rất dễ lây lan.

Nguyên nhân gây ra bệnh Viêm tiểu phế quản

Viêm tiểu phế quản xảy ra khi virus tấn công tiểu phế quản, dẫn đến sưng viêm và tăng sản xuất chất nhầy, làm cản trở luồng không khí vào và ra khỏi phổi. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh là do virus hợp bào hô hấp (RSV), một loại virus phổ biến ảnh hưởng đến hầu hết trẻ em dưới 2 tuổi và thường bùng phát vào mùa đông. Bên cạnh RSV, các loại virus khác như cúm và cảm lạnh thông thường cũng có thể gây ra viêm tiểu phế quản. Trẻ sơ sinh dễ bị tái nhiễm RSV do có nhiều chủng khác nhau của virus này.

Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm tiểu phế quản

     Bệnh bắt đầu như cảm lạnh, và các triệu chứng đầu tiên mà con bạn có thể có bao gồm ho nhẹ, sổ mũi hoặc nghẹt mũi. Sau một hoặc hai ngày, cơn ho của bé có thể nặng hơn và bé bắt đầu gặp một số vấn đề về hô hấp. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Thở nhanh
• Hơi thở ồn ào nghe có vẻ khò khè
• Thở khó khăn – bạn có thể thấy xương sườn hoặc da dưới cổ hóp vào hoặc lỗ mũi phập phồng khi thở; trẻ nhỏ có thể lắc đầu khi thở
• Khó chịu và sốt
• Khó ăn hoặc uống.

     Các triệu chứng thường tồi tệ nhất vào ngày thứ hai hoặc thứ ba và con bạn có thể bị ốm tới 10 ngày. Ho có thể tiếp tục cho đến bốn tuần.

Con đường lây truyền của bệnh Viêm tiểu phế quản

Các virus gây viêm tiểu phế quản lây lan rất dễ dàng. Khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, các giọt nước li ti chứa virus có thể bay vào không khí và truyền nhiễm sang người khác. Bệnh cũng có thể lây qua việc tiếp xúc với các bề mặt hoặc đồ vật như khăn, đồ chơi mà người bệnh đã sử dụng. Khi người khỏe mạnh chạm vào những bề mặt này rồi đưa tay lên mắt, mũi hoặc miệng, họ có nguy cơ bị nhiễm bệnh.

Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh Viêm tiểu phế quản

Trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi có nguy cơ cao nhất mắc bệnh viêm tiểu phế quản do phổi và hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện. Các yếu tố khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh hoặc làm bệnh trầm trọng hơn ở trẻ sơ sinh bao gồm:

• Sinh non
• Mắc bệnh tim hoặc bệnh phổi tiềm ẩn
• Hệ miễn dịch suy yếu
• Tiếp xúc với khói thuốc lá
• Không được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời
• Sống trong môi trường có nhiều trẻ em như nhà trẻ, nhà mẫu giáo, trường học
• Sống trong gia đình đông người và không gian chật chội
• Có anh chị em đi học hoặc được chăm sóc ngoài nhà mang mầm bệnh về nhà

Khi nào đi khám bác sĩ

     Bạn nên đưa bé đi khám nếu bạn nghĩ con bạn bị viêm tiểu phế quản. Các xét nghiệm như chụp X-quang ngực, ngoáy mũi hoặc xét nghiệm máu là không cần thiết để chẩn đoán viêm tiểu phế quản.

     Nếu bé khó thở hoặc khó bú, bé có thể cần phải nhập viện. Trong bệnh viện, nhân viên có thể cần phải:

• Quan sát em bé của bạn
• Cung cấp thêm oxy
• Cung cấp thức ăn qua một ống từ mũi vào dạ dày (ống thông mũi dạ dày), hoặc trực tiếp vào tĩnh mạch thông qua truyền dịch nhỏ giọt .

     Thuốc kháng sinh không được dùng vì viêm tiểu phế quản là do vi-rút gây ra. Thuốc kháng sinh không chữa được virus. Các loại thuốc như steroid, adrenaline và thuốc trị hen suyễn cũng không hữu ích trong việc điều trị viêm tiểu phế quản.

     Một số trẻ bị viêm tiểu phế quản có nhiều nguy cơ trở nên tồi tệ hơn một cách nhanh chóng. Đưa bé đến khoa cấp cứu của bệnh viện gần nhất nếu bé có các triệu chứng của viêm tiểu phế quản và bé:

• Sanh non tháng
• Nhỏ hơn 10 tuần tuổi
• Bị bệnh phổi mãn tính, bệnh tim bẩm sinh, bệnh thần kinh mãn tính hoặc họ bị suy giảm miễn dịch (có hệ thống miễn dịch suy yếu)

Chăm sóc tại nhà

     Hầu hết trẻ sơ sinh bị viêm tiểu phế quản có thể được điều trị tại nhà sau khi gặp bác sĩ. Bạn có thể chăm sóc cho bé như sau:

• Hãy để bé được nghỉ ngơi nhiều.
• Cho trẻ bú mẹ thường xuyên hơn hoặc uống sữa công thức với lượng nhỏ hơn và thường xuyên hơn. Điều này sẽ giúp chúng không quá mệt mỏi khi cho ăn và đảm bảo chúng không bị mất nước.
• Nước muối nhỏ mũi hoặc thuốc xịt mũi có thể giúp làm sạch chất nhầy trong mũi, giúp bé bú dễ dàng hơn.
• Không cho phép bất cứ ai hút thuốc trong nhà hoặc xung quanh em bé của bạn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ sơ sinh mắc bất kỳ bệnh về đường hô hấp nào.

Bạn nên đưa con đi khám bác sĩ nếu con bạn bị viêm tiểu phế quản và:

• Họ bị ho ngày càng nặng
• Họ ăn ít hơn một nửa bình thường hoặc từ chối đồ uống
• Họ có vẻ rất mệt mỏi hoặc buồn ngủ hơn bình thường
• Bạn đang lo lắng vì bất cứ lý do gì.

Đến khoa cấp cứu bệnh viện gần nhất nếu em bé của bạn:

• Khó thở, thở không đều hoặc thở nhanh khi nghỉ ngơi
• Không thể bú bình thường vì ho hoặc thở khò khè
• Mặt đổi màu khi ho
• Có làn da nhợt nhạt và đổ mồ hôi.

Gọi cấp cứu ngay lập tức nếu em bé của bạn khó thở hoặc nếu môi của bé bắt đầu chuyển sang màu xanh tái.

BS.CKI.TRẦN QUỐC TOẢN

Tài liệu tham khảo: https://www.rch.org.au/kidsinfo/fact_sheets/bronchiolitis/#:~:text=Bronchiolitis%20is%20a%20common%20chest,up%20to%2012%20months%20old.